Literaturoznawstwo 10/2016
https://doi.org/10.25312/2451-1595.10/2016
Celem niniejszego szkicu jest ukazanie sposobów, w jakie Młodzianowski postrzega kobietę, do jakich fragmentów Starego i Nowego Testamentu nawiązuje, kreśląc pozytywne bądź negatywne wizerunki niewiast. Wreszcie do jakich schematów myślowych odwołuje się, mówiąc o roli kobiety w społeczeństwie. Należy też dodać, że wypowiedzi Młodzianowskiego o kobietach są inspirowane tekstami biblijnymi oraz ich egzegezą dokonaną przez Ojców Kościoła.
Tajfun (1902) wydaje się tekstem pozornie łatwym do interpretacji. Jest humoreską będącą rodzajem gry literackiej. Pisarz posłużył się w nim ironią. Szczególne znaczenie dla odczytania wymowy tekstu ma niedookreślenie dotyczące tytułowego tajfunu. Pisarzowi nie chodziło o opis zjawiska. Tajfun traktuje o niewyrażalności ludzkich doświadczeń w sytuacjach kryzysowych. W tym kontekście ważny jest portret kapitana MacWhirra, osoby ograniczonej umysłowo, ale wiernej etosowi marynarza. W sytuacjach ekstremalnych sprawdzają się ludzie pozbawieni rozterek. To dla Conrada stanowi istotę bohaterstwa. Tajfun ma charakter filozoficzny, nie jest tekstem przygodowym ani egzotycznym.
Artykuł „Romantyzm – stolica – ojczyzna. O pewnym ideologicznym wątku w poezji Józefa Czechowicza” zawiera analizę dwóch wierszy Józefa Czechowicza: piłsudski i polacy. W oparciu o te odczytania zbadane zostały związki poezji Czechowicza z życiem politycznym Polski drugiej połowy lat 30. Kluczem interpretacyjnym jest rekonstrukcja obrazu Warszawy w związku z jej stołeczną, państwowotwórczą funkcją.
Niniejszy artykuł jest próbą charakterystyki kontekstów estetycznych i politycznych zaświadczonych w korespondencji Zbigniewa Herberta z Czesławem Miłoszem. Korespondencja ta pozwala zrekonstruować jeden z istotniejszych aspektów biografii obu twórców, jakim była ich wieloletnia znajomość, prześledzić rozwój tej relacji, ukazać zarówno jej twórczą wartość, jak i towarzyszące jej napięcia i konflikty.
Jakkolwiek korespondencja poetów ujawnia cały szereg punktów spornych, skupiam się tu na opisie dwóch, według mnie, zasadniczych: polemice dotyczącej Studium przedmiotu, która przywołuje kontekst związany z tradycją modernistycznego symbolizmu, jego filozoficznymi podstawami i artystycznymi konsekwencjami oraz kontekst polityczny, związany ze stosunkiem obu twórców do Rosji i polskich tradycji narodowowyzwoleńczych – wątek, który stał się przyczyną zaburzenia tej znajomości, a w efekcie źródłem licznych publicystycznych i poetyckich reakcji, które same w sobie stanowią niezwykle interesujący materiał badawczy.
Niniejszy artykuł poświęcony został internetowym portalom literackim. Zaprezentowano w nim definicję, wyróżniki, funkcje i ogólną specyfikę tego typu stron internetowych. Omówiono ich znaczenie w życiu literackim w Internecie, wskazano miejsce pośród innych rodzajów stron internetowych prezentujących literaturę. Przybliżono pozytywne i negatywne aspekty funkcjonowania portali oraz perspektywy ich rozwoju. Zasygnalizowano potrzebę dalszych badań nad tym zagadnieniem.
Artykuł jest próbą uchwycenia sposobów językowej kreacji świata przedstawionego w poetyckiej twórczości polskich hippisów. W celu rekonstrukcji elementów opisywanego świata wykorzystano metodologię językowego obrazu świata (JOŚ). Źródłem pozyskania materiału językowego jest zbiór pt. Życie w drodze. Antologia poezji hippisów. W części 1 odnotowano językowe wykładniki świata przedstawionego w utworach, w części 2 – dookreślono sposoby i typy jego wartościowania (przy wykorzystaniu metodologii aksjolingwistycznej), a na koniec wskazano pozajęzykowe motywacje, które miały niewątpliwy wpływ na kształtowanie się wyrażania określonej wrażliwości poetów-hippisów.
The aim of this article is to present the ways in which Młodzianowski understands women and to highlight the fragments of the Old and New Testaments to which he refers to in order to create both positive and negative images of women. The article also examines the cognitive schemata that Młodzianowski invokes when analyzing the position of women in society. The article demonstrates that Młodzianowski’s statements about women are inspired by biblical texts and their interpretation as offered by the Church.
The issues addressed in this article pertain to geopoetics, that is, the identification of interactions between space and culture. The article focuses on the vision of America’s space as expressed in Letters from America. Attention is placed on Sienkiewicz’s way of capturing the specificity of American democratic society together with the differentiated and landscape-oriented depictions of nature. A matter of particular interest to Sienkiwicz, which is subject to examination in this article, is the human being as a social being. ‘Exoticism’ – the distinctness/otherness of the democratic ideas of American society – went hand in hand with the American sexual revolution, and is presented in parallel with and in opposition to relations in Europe and in Poland in particular. By showing America as a conglomerate of cultures and customs, the author notes ambivalences and identifies advantages and disadvantages of the freedom-oriented approach of the American civilization. A diversified and multi-faceted image of Americans’ social life from nearly a hundred and fifty years ago based on reliable observations can be seen.
Typhoon (1902) seems to be a text easy to interpret. It is a humoresque – a kind of literary game. The text is written in an ironic style. The indeterminacy of the eponymous typhoon is of particular significance when interpreting the text. Conrad’s intention was not to describe the phenomenon. Typhoon is rather about the ineffability of human experience in crisis situations. In this context, the portrait of Captain MacWhirr – mentally limited, but loyal to the sailor’s ethos – is an important one. In extreme situations people deprived of their personal dilemmas work better. This is the essence of heroism according to Conrad. Typhoon is a philosophical novel; it is not a text about adventure or exoticism.
The article „Romanticism – capital city – fatherland: On an ideological motive in the poetry of Józef Czechowicz” contains an analysis of two of Józef Czechowicz’s poems: „piłsudski” and „poles”. It examines the connections between Czechowicz’s poetry and the political life of Poland in the second part of the 1930s. The interpretative key is the reconstruction of the picture of Warsaw coupled with its capital and state-building function.
This article is an attempt to characterize the aesthetic and political contexts present in Zbigniew Herbert’s and Czesław Miłosz’s letters. The letters allow us to reconstruct one of the most significant aspects of their biographies – their long acquaintance. The letters enable us to trace how their acquaintance evolved and to demonstrate its creative value as well as the increasing tensions and conflicts between the two writers.
The correspondence reveals some animosity between the writers. I describe two conflicts which I consider to be of particular significance. First, their polemics on The study of an object, which were connected to debates on the tradition of modern symbolism, its philosophical background and artistic consequences. Second, Miłosz’s and Herbert’s differing political attitudes toward Russia and the Polish tradition of national liberation, which disturbed their relationship and in effect became the stimulus for a number of works which in themselves are worthy of study.
This article is about literary portals on the Internet. A definition is presented, and the features, functions and overall specificity of these types of websites are examined. Their importance in literary life on the Internet is discussed and their place among other websites that present literature is outlined. Positive and negative aspects of the functioning of literary portals are considered, and prospects for their development are reflected upon. The need for further research on this issue is pointed out.
The paper constitutes an attempt to capture the linguistic ways of creating the world presented in the poetry of Polish hippies. The methodology of the linguistic image of the world (JOŚ) is used to reconstruct the elements of the described world. The source of the linguistic material is a collection entitled: Życie w drodze. Antologia poezji hippisów (Life on the road. An anthology of hippie poetry). The first part of the article considers the linguistic way in which the world is depicted in the poems. In the second part of the paper, the ways and types of evaluating the world are specified (using axiological methodology). In the final part of the article, extra-linguistic motivation, which unquestionably had an influence on shaping the expression of the hippie poets in question, is examined.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe